Szemioth Włodzimierz / Шемиот Владимир Пeтрович (1832–1903), h. Łabędź odmieniony, malarz, pedagog, archiwista, bibliotekarz, historyk sztuki.

Urodził się 5/17 lutego 1832 r. w Chersoniu. Był najstarszym z sześciu synów oficera armii rosyjskiej i ziemianina Piotra Szemiotha (zm. po 1855) oraz Eufrozyny z domu Werner, córki Antona. 5 marca tamtego roku został ochrzczony w cerkwi św. Mikołaja w osadzie wojskowej Nowa Praga [Нова Прага] pod Jelizawetgradem [Елисаветград] w gub. chersońskiej (obecnie Nowa Praha koło Kropywnyckiego [ukr. Кропивницький] w Ukrainie). Rodzicami chrzestnymi byli porucznik pułku kirasjerów Wasilij A. Szyszkow i Uljana Dobrowolska. Decyzją z 16 sierpnia 1848 r. razem z braćmi został zaliczony przez Heroldię w Petersburgu do stanu szlacheckiego. Jego braćmi byli: Walerian (1834 – po 1848), Aleksander (1835 – po 1868), Michał (1837 Petersburg – po 1848), Paweł (1842 Petersburg – ok. 1879) i Mikołaj (1848 Petersburg – 2. poł. XIX w.). Miał też trzy siostry: Zofię (1832 – 2. poł. XIX w.), która występowała w petersburskich kościołach św. Katarzyny i św. Stanisława jako matka chrzestna rodzeństwa, Annę (Petersburg 1839 – po 1849) i Marię (1846 Petersburg – 2. poł. XIX w.).  

Z braci Aleksander rozpoczął nad Newą karierę w administracji cywilnej, zaczynając w 1859 r. od XIV klasy urzędniczej; w 1869 r. był już sekretarzem kolegialnym (X stopień). 8 lutego 1868 r. poślubił w stołecznej cerkwi pw. Wprowadzenia MB do Świątyni córkę sekretarza kolegialnego Fiodora Naumowa, Wierę. Z kolei Michał, po uwolnieniu ze służby w armii rosyjskiej w 1863 r. w randze porucznika, znalazł zajęcie w agencji państwowej odpowiedzialnej za budowę linii telegraficznej na Syberii. Prawdopodobnie już jesienią 1863 r. został naczelnikiem stacji telegraficznej w Tomsku. Stanowisko to zajmował co najmniej do 1871 r., występując wówczas w 8 randze kolegialnego asesora. Trzeci z braci Paweł był wojskowym. Służbę rozpoczął w szeregach utworzonego w 1851 r. Zabajkalskiego wojska kozackiego, dochodząc do stopnia esauła (stopień oficerski związany z dowodzeniem sotnią lub szwadronem równy kapitańskiemu) w 1. batalionie piechoty. 22 grudnia 1873 r. przeszeregowany na kapitana i przeniesiony do 19. batalionu strzelców. W 1878 r. awansował na majora i był we wspomnianym batalionie oficerem sztabowym. Żonaty, miał trójkę dzieci.  

Od 1837 r. Szemioth mieszkał w Petersburgu. Tu też ukończył w 1846 r. III gimnazjum. Nie wiadomo, co robił w kilku następnych latach, być może podjął służbę w Morskim Korpusie Kadetów, co sugerowałyby dokumenty złożone przez jego ojca w deputacji szlacheckiej. Bardziej prawdopodobne jest, że poświęcił się malarstwu i podjął studia artystyczne. W 1854 r. otrzymał mały srebrny medal za rysunki z natury, ale dopiero w 1862 r. ukończył petersburską Cesarską Akademię Sztuk Pięknych [Императорская Академия художеств] z tytułem „wolnego artysty” [свободный художник]. Był uczniem malarza historycznego prof. Aleksieja T. Markowa (1802–1878). Nie związał jednak z malarstwem swojego życia zawodowego, a w kolejnych latach był bibliotekarzem, archiwistą, pedagogiem i muzealnikiem.  

W latach 1865–1894 prowadził księgarnię (z tytułem kustosza) i był archiwistą (archiwariuszem) Konferencji, to jest rady naukowej, Cesarskiej Akademii Nauk [Императорская академия наук] (IAN). Sporządził spis jej członków od momentu powołania tej instytucji przez cesarza Piotra I (1672–1725) w końcowych latach panowania (lata 30. XVIII w.) aż do początku lat 70. XIX w. Ostatnie wniesione do spisu nazwiska honorowych członków zagranicznych IAN opatrzono datą 29 grudnia 1872 r., a wykaz ten ukazał się drukiem bez podania miejsca i roku wydania; niektóre biblioteki podają rok 1873. Wspólnie z Władimirem F. Ewaldem (1823–1891), dyrektorem 1. petersburskiej szkoły realnej [1-оe Петербургскоe реальноe училищe], Szemioth opracował Записку об учреждении Педагогических курсов при Императорской Академии художеств [Notatka o utworzeniu kursów pedagogicznych w Imperatorskiej Akademii Sztuki]. Materiały o tej pracy zbierał podczas podróży służbowych do Warszawy, Wiednia, Norymbergi i Monachium, w trakcie których zapoznał się z zajęciami prowadzonymi w seminariach nauczycielskich. Zwieńczeniem jego działań w tym zakresie było utworzenie kursów pedagogicznych. Funkcjonowały one w ramach Нормальной школы [„normalnej szkoły”] IAN i przygotowywały nauczycieli sztuki dla szkół średnich. Szemioth pełnił na tych kursach funkcję opiekuna i wykładowcy. Był też autorem artykułów poświęconych organizacji procesu nauczania sztuki. W połowie lat 80. XIX w. uczył rysunku w 1. petersburskiej szkole realnej, a pod koniec lat 80. i na początku 90. XIX w. pracował w Muzeum Pedagogicznym Wojskowych Instytucji Edukacyjnych [Музей Военно-учебных заведений], gdzie kierował oddziałem podręczników naukowych oraz opiekował się kolekcją rysunków i szkiców, a także organizował wystawy. W latach 1887–1893 był bibliotekarzem w IAN i zajmował się opracowaniem planu reorganizacji tej placówki. Powiększył też zasoby biblioteki, przekazując 97 publikacji dotyczących sztuki z prywatnych zbiorów. Pracę w Bibliotece IAN zakończył 1 stycznia 1894 r. W trakcie wieloletniej działalności zawodowej awansował do stopnia radcy kolegialnego, czyli do VI rangi w hierarchii urzędów cywilnych.  

Przez całe dorosłe życie mieszkał w Petersburgu, zapewne nie założył rodziny, zmarł 18/31 stycznia 1901 r. i pochowany został na cmentarzu Smoleńskim.  

Nagrodzony został orderami św. Stanisława III (14 czerwca 1874) i II kl., św. Włodzimierza IV kl. oraz św. Anny III kl.  


Bibliografia:
Н. С. Беляев, Почетные вольные общники Императорской Академии художеств. Краткий биографический справочник, Санкт-Петербург 2018, s. 301–302; В. П. Шеміотъ, Общій списокъ членовъ Императорской Академіи наукъ, со дня ея основанія (b.m. i r. wydania); Адрес-календарь. Общая роспись… 1865, cz. 1, s. 332; Адрес-календарь. Общая роспись… 1869, cz. 1, s. 389; Адрес-календарь. Общая роспись… 1872, cz. 1, s. 362; Адрес-календарь. Общая роспись… 1878, cz. 1, s. 357, 358; Адрес-календарь. Общая роспись… 1882, s. 355, 362; Адрес-календарь. Общая роспись… 1885, cz. 1, s. 343, 358; Адрес-календарь. Общая роспись… 1886, cz. 1, s. 71, 339, 354; Адрес-календарь. Общая роспись… 1887, cz. 1, s. 71, 335, 350; Адрес-календарь. Общая роспись… 1888, cz. 1, s. 71, 333, 334; Адрес-календарь. Общая роспись… 1892, cz. 1, s. 64, 317, 318; „Санктпетербургские сенатские ведомости”, 1874, nr 9, s. 38; Państwowe Rosyjskie Archiwum Historyczne (RGIA) [Российский государственный исторический архив] w Sankt Petersburgu: F. 1343, op. 33, spr. 1031, k. 15–16v (rodzeństwo), 20, 38-v; Шемиот, Владимир, w: Архив Российской Академии Наук. Персона, http://db.ranar.spb.ru/ru/person/id/16305/ [dostęp: 17 I 2023].